Τεστ για αλλεργία σε εμβόλια COVID-19 - Τεστ ενεργοποίησης βασεοφίλων

Αλλεργικές αντιδράσεις και εμβόλιο Covid-19

Μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί μεμονωμένα περιστατικά αλλεργικών αντιδράσεων από εμβόλια για τον COVID-19. Τα πρώτα περιστατικά εμφανίστηκαν στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά την έγκριση του εμβολίου Pfizer-BioNTech COVID-19.

Υπάρχουν δύο έκδοχα του εμβολίου που μπορεί να προκαλέσουν άμεσου τύπου αλλεργικές αντιδράσεις:

• το συστατικό πολυαιθυλενογλυκόλη PEG-2000 (polyethylene glycol-2000) που περιλαμβάνεται στα εμβόλια Pfizer-BioNTech και Μoderna
• το πολυσορβικό 80 (polysorbate 80), για τα εμβόλια των AstraZeneca και Johnson & Johnson.

Άρθρο που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2021 στο World Allergy Organization Journal αναφέρει ότι η συχνότητα αλλεργικών αντιδράσεων από το εμβόλιο Pfizer-BioNTech στις Η.Π.Α ήταν 1:200,000 δόσεις και στο εμβόλιο της Moderna 1:360,000.
Από τότε υπάρχουν αναφορές στην διεθνή βιβλιογραφία με το φαινόμενο να μη θεωρείται αρκετά σύνηθες.

Ποιες κατηγορίες ασθενών προτείνεται να εξετασθούν για αλλεργία στο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού;

Η ελληνική αλλεργιολογική εταιρεία ΕΑΑΚΑ προτείνει να εξεταστούν περαιτέρω κατηγορίες ασθενών που εμφανίζουν τα παρακάτω:

1. Αντίδραση σε προϊόντα που περιέχουν PEG, όπου η ευαισθητοποίηση στα δραστικά συστατικά έχει αποκλειστεί.
2. Αντίδραση σε σκευάσματα εντέρου που περιέχουν PEG.
3. Επαναλαμβανόμενες αντιδράσεις σε άσχετα μεταξύ τους φάρμακα και προϊόντα. Μερικές φορές φέρουν τη διάγνωση «ιδιοπαθής αναφυλαξία».
4. Αντίδραση μόνο σε ορισμένες εμπορικές ονομασίες ή δόσεις των ίδιων φαρμάκων και κατά συνέπεια όχι στη δραστική ουσία (συνεπώς πιθανή αντίδραση σε έκδοχα συγκεκριμένης εμπορικής έκδοσης φαρμάκου).
5. Αντιδράσεις μετά από επεμβατικές διαδικασίες ή περιεγχειρητικούς χειρισμούς.

Ενώ άτομα με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε προηγούμενους εμβολιασμούς ή/και σύνδρομο ενεργοποίησης μαστοκυττάρων/ιδιοπαθή αναφυλαξία προτείνεται να έρθουν σε επικοινωνία με αλλεργιολόγο πριν τον επικείμενο εμβολιασμό.

Πως γίνεται η διάγνωση αλλεργιών σε εμβόλια για τον COVID-19 SaRs-Cov-2;

Το τεστ ενεργοποίησης βασεοφίλων (τεστ BAT) είναι ο μοναδικός τρόπος διάγνωσης αλλεργιών που σχετίζονται με εμβόλια για τον COVID-19. Το συγκεκριμένο τεστ πέραν από τα εμβόλια κατά του κορωνοιού και τα βασικά τους έκδοχα PEG-2000 (και το πλασμίδιο της pfizer & moderna) και Polysorbate – 80 χρησιμοποιείται και για διάγνωση αλλεργιών σε φάρμακα, τροφικών αλλεργιογόνα, δηλητήρια εντόμων κ.α.

Ποιά άτομα δικαιούνται απαλλαγή εμβoλίου για τον Κορωνοϊό Covid-19;

Προσφάτως η συγκεκριμένη εξέταση – το Τέστ Ενεργοποίησης Βασεοφίλων – ΒΑΤ εντάχθηκε στο ΦΕΚ Τεύχος B’ 3794/13.08.2021 , που αφορά τη διαδικασία και τους λόγους απαλλαγής από την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού. Χαρακτηριστικά αναφέρει:

Εξαιρούνται από την εφαρμογή του υποχρεωτικού μέτρου του εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού COVID-19 τα φυσικά πρόσωπα, ως προς τα οποία συντρέχουν οι ακόλουθοι λόγοι:

• Φυσικά πρόσωπα, τα οποία εμφάνισαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση (π.χ. αναφυλαξία) μετά τη χορήγηση προηγούμενης δόσης του εμβολίου. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να προσκομίζεται στην αρμόδια  υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού αλλεργιολόγου, η οποία πιστοποιεί τη σοβαρότητα της αντίδρασης, τον χρόνο εκδήλωσης και τη διάρκεια αυτής, καθώς και τον συσχετισμό της με συγκεκριμένο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού COVID-19.
• Φυσικά πρόσωπα με διαγνωσμένη αλλεργία (με invivo δερματικές ή in vitro δοκιμασίες διέγερσης βασεοφίλων) σε συστατικό του εμβολίου και ιδίως στα ακόλουθα συστατικά: πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) 2000, για τα εμβόλια των Pfizer/BioNTech (Comirnaty) και Moderna (Spikevax) και πολυσορβικό 80 (polysorbate 80), για τα εμβόλια των AstraZeneca (Vaxzevria) και Johnson & Johnson (Janssen). Στην περίπτωση αυτή, προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού αλλεργιολόγου, η οποία πιστοποιεί τη διάγνωση της αλλεργίας και τη σοβαρότητα της αντίδρασης στο κατονομαζόμενο, ανά περίπτωση, συστατικό συγκεκριμένου τύπου εμβολίου κατά του κορωνοϊού COVID-19.
• Φυσικά πρόσωπα που εμφάνισαν σύνδρομο θρόμβωσης με θρομβοπενία (Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome -TTS) μετά την πρώτη δόση των εμβολίων Astra Zeneca και Janssen/Johnson & Johnson κατά του κορωνοϊού COVID-19. Στην περίπτωση αυτή, προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού, η οποία πιστοποιεί την εμφάνιση του συνδρόμου  θρόμβωσης, καθώς και τον χρόνο εκδήλωσής της μετά την πρώτη δόση εμβολίου κατά του κορωνοϊού COVID-19. Ως αντένδειξη και λόγος εξαίρεσης από τον εμβολιασμό, μπορεί να εξετάζεται από την επιτροπή άλλη, ισοδύναμα σοβαρή με τις ανωτέρω, ανεπιθύμητη ενέργεια, που αποδίδεται χρονικά από τον θεράποντα ιατρό με συγκεκριμένη επιστημονική τεκμηρίωση στην πρώτη δόση του εμβολίου.Στην περίπτωση αυτή, η αρμόδια επιτροπή αξιολογεί τη σοβαρότητα της ανεπιθύμητης ενέργειας, καθώς και τον συσχετισμό της με συγκεκριμένο τύπο εμβολίου ή με όλα τα υφιστάμενα εμβόλια.
• Φυσικά πρόσωπα με ιστορικό θρομβοπενίας οφειλόμενης στην ηπαρίνη (heparininduced thrombocytopenia), ή με ιστορικό αντιφωσφολιπιδικού συνδρόμου (antiphospholipid syndrome-APS), ή με σύνδρομο διαφυγής τριχοειδών (capillary leak syndrome). Στην περίπτωση αυτή προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού, η οποία πιστοποιεί την ύπαρξη του συνδρόμου, την επίπτωσή του στην υγεία του αιτούντος και την αντένδειξη συγκεκριμένου ή κάθε τύπου εμβολίου κατά του κορωνοϊου COVID-19, με συγκεκριμένη επιστημονική τεκμηρίωση.
• Φυσικά πρόσωπα με ιστορικό μυοκαρδίτιδας πριν από τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού COVID-19, εφόσον προσκομίζεται ιατρική βεβαίωση από ειδικευμένο ιατρό καρδιολόγο με πλήρη αναφορά της βαρύτητας της πάθησης, της εξέλιξης της αποκατάστασης και παράλληλη αναφορά ειδικών λόγων εξαίρεσης ή εξαίρεσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που αξιολογούνται από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή. Φυσικά πρόσωπα με ιστορικό περικαρδίτιδας πριν τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού COVID-19 δεν εξαιρούνται από αυτόν.

Τεστ ενεργοποίησης βασεοφίλων (BAT) για αλλεργίες σε εμβόλια COVID-19 στη StartBio

Η StartBio, από το 2017 έως και σήμερα, διενεργεί το τεστ ενεργοποίησης Βασεοφίλων (τεστ BAT) για την διάγνωση αλλεργιών. Μάλιστα από το 2019 έχουμε καταφέρει να εντοπίσουμε την ανάγκη για διάγνωση της συγκεκριμένης φαρμακευτικής αλλεργίας στη πολυαιθυλενογλυκόλη PEG-4000  όπου ανακοινώθηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Αλλεργιολογίας και Κλινικής ανοσολογίας (Anaphylaxis To Oral Administration Of A PEG Laxative Product Confirmed With Oral Challenge)

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με διάγνωση αλλεργίας σε εμβόλια COVID-19 και πιο συγκεκριμένα για το τεστ ενεργοποίησης βασεοφίλων μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα επικοινωνίας:

• Σταθερό: 211-4025423
• Κινητό: 6932488458

Έχοντας ως βασική μας προτεραιότητα τη ποιότητα και το χρόνο των αναλύσεων για τους ασθενείς μας, ακολουθούμε αυστηρά πιστοποιημένα πρωτόκολλα με τη βοήθεια των πιο εξελιγμένων συστημάτων ανάλυσης για ακόμη υψηλότερη ποιότητα των υπηρεσιών μας. Πιο συγκεκριμένα:

• Χρησιμοποιείτε αποκλειστικά το κιτ του Ελβετικού Οίκου BUHLMANN LABORATORIES: Flow CAST® Basophil Activation Test. Το συγκεκριμένο κιτ είναι το μόνο που διαθέτει CE για διαγνωστικούς σκοπούς και φέρει την πατέντα για τη συγκεκριμένη εφαρμογή(US 8,563,258 B2; EP 2 037 269 B1).
• H ανάλυση γίνεται με κυταρρομετρητή Omnicyt™ CE-IVD (ISO 13485:2016).Ο κυτταρομετρητής Omnicyt™, παρέχει έναν συνδυασμό ακρίβειας, απόδοσης και αναπαραγωγιμότητας της κλινικής κυτταρικής ανάλυσης. Περιλαμβάνει μια εξαιρετικά σταθερή οπτική μονάδα προηγμένης τεχνολογίας αποτελούμενη από ένα σύστημα τριών λέιζερ υψηλής ακρίβειας και ευαισθησίας με δυνατότητα ανίχνευσης 13 μεμονωμένων παραμέτρων ταυτόχρονα. Επιπλέον, παρέχει τη δυνατότητα ακουστικής υποβοηθούμενης υδροδυναμικής εστίασης για υψηλότερη αναπαραγωγιμότητα και ακρίβεια, ακόμη και σε υψηλούς ρυθμούς ροής δείγματος, κατάλληλο για ανίχνευση πολύ μικρών / σπάνιων κυτταρικών πληθυσμών.

Διαδικασία διενέργειας του τεστ ενεργοποίησης βασεοφίλων (τεστ BAT):

• Η διάγνωση γίνεται με αιμοληψία – γενική αίματος σε EDTA
• Το δείγμα επεξεργάζεται άμεσα
• Τα αποτελέσματα αποστέλλονται ηλεκτρονικά σε 48 ώρες μετά την αιμοληψία

Οδηγίες προς τους ασθενείς πριν τη διενέργεια του τεστ ενεργοποίησης βασεοφίλων:

• Ο ασθενής δε πρέπει να έχει λάβει συστημικά στεροειδή, κυκλοσπορίνη Α, χρωμογλυκικό οξύ. Επιπλέον να έχει αποχή από κορτιζόνη τουλάχιστον 24 ώρες.
• O ασθενής πρέπει να έχει απόσταση από οποιαδήποτε λοίμωξη (βακτηριακή ή ιική) 3-4 εβδομάδες
• O ασθενής πρέπει να έχει απόσταση από οποιαδήποτε αλλεργική αντίδραση 3-4 εβδομάδες
• Για τους ασθενείς που παρακολουθούνται από αλλεργιολόγο η αιμοληψία πρέπει να γίνει πριν την εφαρμογή των δερματικών δοκιμασιών και πριν τη πρόκληση με οποιοδήποτε αλλεργιογόνο

Μεθοδολογία διάγνωσης μεθόδου BAT (Τεστ ενεργοποίησης Βασεοφίλων)

1. Tα βασεόφιλα του ασθενούς διεγείρονται με το αλλεργιογόνο πολυαιθυλενογλυκόλη PEG 2000.
2. Τα διεγερμένα βασεόφιλα σε σχέση με τα μη διεγερμένα διαχωρίζονται με κυτταρομετρία ροής.
3. Εάν τα διεγερμένα βασεόφιλα ξεπερνάνε το 5% των συνολικών βασεοφίλων ή η διέγερση είναι >2 φορές των βασεοφίλων σε βασική κατάσταση (δείκτης διέγερσης SI>2 ) τότε ο ασθενής έχει σοβαρή πιθανότητα να αντιδράσει κατά την εφαρμογή του εμβολίου.

Δείτε περισσότερα για το BAT – Test (Test ενεργοποίησης βασεοφίλων) εδώ

Λίγα λόγια για την ιδρύτρια της StartBio

Η Δρ. Στέλλα Τάκα είναι μοριακός βιολόγος με πολυετή ερευνητική δραστηριότητα ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο εργαστήριο Αλλεργιολογίας και Κλινικής ανοσολογίας, της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Τα τελευταία χρόνια οι κύριες ερευνητικές της δραστηριότητες επικεντρώθηκαν στην αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπινων αναπνευστικών παθογόνων (ιών και βακτηρίων), και της φυσικής ανοσίας τόσο σε υγιείς όσο και σε αλλεργικούς ασθενείς. Έχει συμμετάσχει ως κύρια ερευνήτρια σε ευρωπαϊκά προγράμματα: NANOMYC, MIDAS, PREDICTA, iFaam, CURE. Έχει περισσότερα από 25 επιστημονικά άρθρα (h-index 8) και πάνω από 200 αναφορές , και είναι μία από τους εφευρέτες (Inventors) της πατέντας (Application number: 12001210.9) «Detection of leishmania». Είναι ενεργό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας – EAACI. Με τον τομέα της διάγνωσης, ασχολείται από το 2009, ως υπεύθυνη του μοριακού ελέγχου, κυρίως μέσω των γενετικών και μοριακών αναλύσεων διάφορων ασθενειών όπως η κυστική ίνωση, η θρομβοφιλία, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τα τελευταία χρόνια από το 2012 και μετά κυρίως με τις αλλεργίες και τα παθογόνα του αναπνευστικού. Περισσότερα για το ερευνητικό έργο της Στέλλα Τάκα στα Google Scholar και ResearchGate.